کاهش سود حضور در بازار جهانی
مجید سعیدیان، فعال صنعت فولاد در گفتوگو با صنعت، معدن، تجارت اظهار کرد: واردات طلا یا هر محصول دیگری به جای ارز توسط صادرکنندگان، بهمنزله ورود این فعالان صنعتی به حیطه تخصصی دیگری است. ما تولیدکننده فولاد هستیم و سالها درباره تولید و تجارت فولاد، فعالیت کرده ایم. بنابراین ورود هر محصولی به کشور به منزله آغاز کسب وکاری تازه با چالشهای جدید برای ما خواهد بود.
وی افزود: بااین وجود، صادرکنندگان و فعالان صنعتی در این سالها پذیرفته اند که کشور با چالشهای اساسی ناشی از تحریم و محدودیت تعاملات سازنده با دنیا، روبه رو شده است. در چنین شرایطی، فعالان صنعت فوالد نیز در تالش هستند تا با صادرات و ارزآوری یا ورود طلا یا ماشین آالت، بخشی از نیازهای کشور را مرتفع کنند. هرچند باتوجه به کمبودهای اساسی کشور در تامین محصوالت مختلف، اولویت واردات میتواند به سایر نیازهای اساسی کشور نیز تخصیص یابد.
وی در پاسخ به این سوال که چرا صادرکنندگان ترجیح میدهند به جای بازگرداندن ارز، طلا به کشور بازگردانند، گفت: اگر صادرکنندهای دلار حاصل از صادرات را به کشور بازگرداند، موظف است این ارز را با نرخ دلار مبادلهای (حدود ۱۰ هزار تومان پایینتر از نرخ دالر در بازار آزاد) به دولت بفروشد. اما تا هفته گذشته صادرکنندگان این امکان را داشتند که به جای ورود ارز ارزان، طلا به کشور بازگرداند.
این فعال صنعت فولاد افزود: اختالف ۱۰ هزار تومانی میان نرخ ارز مبادلهای و بهای دلار در بازار آزاد، همان فرصت سود صادرکننده است. چنانچه این امکان از میان رود، صادرات فولاد از صرفه خواهد افتاد؛ تا جایی که بسیاری از فولادسازان ترجیح میدهند دست از صادرات بکشند. بنابراین سیاستهای اتخاذشده از سوی دولت در عمل ضربه غیرقابل جبرانی را به تولید و صادرات فولاد تحمیل میکند.
سعیدیان گفت: فعالان صنایع پایین دستی فولاد، مواد اولیه تولید را با احتساب نرخ دلار آزاد خریداری میکنند. کافی است نرخ نهایی معامالت فولاد در بورس کالا را بررسی کنید، شاید در فرمول کشف نرخ پایه، نرخ دلار نیمایی لحاظ شود، اما باتوجه به نرخ نهایی فروش، ما مواد اولیه تولید خود را با احتساب نرخ شمش فولاد در بازار جهانی و همچنین نرخ دلار در بازار آزاد، خریداری میکنیم. در چنین شرایطی چرا دولت تولیدکننده را موظف به پیمانسپاری ارزان میکند؟
این فعال صنعت فولاد در پاسخ به این پرسش که شما در روند تولید خود از امتیازاتی همچون نیروی کار ارزان یا انرژی ارزان در قیاس با معیارهای جهانی برخوردار هستید، پس چرا در قبال پیمانسپاری ارز طبق نرخ مصوب دولت، مقاومت میکنید، گفت: هزینه نیروی انسانی یا انرژی در نرخ تمامشده تولید ما به مراتب محدودتر از اثرگذاری ارزان فروشی ارز است. در واقع این دست امتیازات عموما در اختیار واحدهای میانی زنجیره فوالد قرار میگیرد که بهنوعی وابسته به دولت هم هستند. بیشترین سهم مصرف انرژی به واحدهای میانی این زنجیره تعلق دارد و در نتیجه این تولیدکنندگان باید موظف به بازگشت ارز صادراتی با نرخ تعیینشده از سوی دولت باشند، در حالی که تولیدکنندگان یادشده، محصول خود را با نرخ دلار بازار آزاد و نرخ فروش این محصوالت در بازار جهانی، به ما میفروشند. وی افزود: علاوه براین، باید تاکید کرد که ایران در رده کشورهایی با ذخایر عظیم انرژی قرار دارد، بنابراین بهطبع انتظار میرود نرخ انرژی در ایران کمتر از کشورهای صادرکننده این منبع انرژی باشد. در همین حال، باید سوبسید انرژی در اختیار همه گروههای مردم قرار میگیرد.
سعیدیان گفت: علاوه بر تمام موارد یادشده، باید تاکید کرد که سیاست دولت و ترغیب تولیدکنندگان به واردات محصوالت مختلف، در عمل همین معدود فعالان بازار تولید را به تاجر بدل میکند. در کشور ما در بیشتر موارد، سود تجارت به مراتب بیشتر از تولید است. در چنین شرایطی، همین تولیدکنندگان کنونی نیز سرمایه خود را به مسیر تجارت میبرند که این سیاست از اساس اشتباه است.
وی افزود: از هفته ابتدایی دی مقرر شده است که واردات طلا از محل ارز حاصل از صادرات به صورت شمش منوط به تحویل، عرضه و فروش آن در بستر مرکز مبادله ارز و طلایی ایران باشد. این اقدام به فروش ارزان طلای وارداتی منتهی میشود. در چنین شرایطی، در عمل صادرات فولاد و محصوالت فولادی از صرفه اقتصادی خواهد افتاد. کمااینکه ما و بسیاری دیگر از تولیدکنندگان، فرآیند صادرات خود را متوقف کرده ایم. به اعتقاد من، در نهایت عملکرد دولت به ضرر تولید است و حضور صادرکنندگان ایرانی را در بازار جهانی دشوار میکند. این دست سیاستگذاریها به نفع رقبای ایران در بازار جهانی تمام میشود.